Draf vormt het belangrijkste bijproduct van de brouwerij-industrie met een jaarlijks volume van ruim 200.000 ton in België. Momenteel gaat het grootste deel van de draf naar de veevoeding. Er zijn reeds succesvolle initiatieven gebeurd in het verwerken van draf in humane voeding maar de verwerkte volumes blijven beperkt.
Dit TETRA-project, ‘Draf in galop’, heeft als doel om een hoogwaardige valorisatie van bierdraf (‘brewers spent grain’) in de voedingssector te faciliteren. De focus in dit project is om draf met minimale processing als geheel in levensmiddelen te verwerken (‘low processed spent grains’). Hierbij wordt de verwerking tot halffabricaat zo eenvoudig en goedkoop als mogelijk gehouden, laagdrempelig voor (kleinere) bedrijven maar ook opschaalbaar naar grotere volumes.
Dankzij het hoge eiwitgehalte (15-25%), hoge vezelgehalte (35-55%) en zijn mogelijke functionele eigenschappen is draf een grondstof met toepassingsmogelijkheden in verschillende voedingssectoren. Onder meer de bakkerij- , ‘plant-based’/veggie- , deegwarensector zijn potentiële afnemers van draf.
Hogeschool VIVES heeft de voorbije jaren heel wat expertise opgebouwd, enerzijds in het stabiliseren en het karakteriseren van verschillende draftypes, anderzijds in de productontwikkeling met zowel gedroogde als verse draf. Zo werden reeds crackers, koekjes, drafburgers, granola, pasta en energierepen ontwikkeld op basis van deze nevenstroom. Daarnaast brengt ook prof. Christophe Courtin van KU Leuven expertise in over de samenstelling en microstructuur van draf, alsook in de verwerking van vezelrijke fracties (zemel) in verschillende producten waaronder brood en koekjes.
Doelgroepen
- Brouwers die hun draf willen valoriseren
- Voedingsbedrijven die drag als grondstof willen gebruiken in innovatieve producten
- Producenten van halffabricaten (drogen (hete lucht / microgolf), vermalen)
- Ingrediëntenleveranciers
- Transportsector
Doelstellingen
Brouwers
In een enquête bij 37 brouwers, gaven alle brouwers aan geïnteresseerd te zijn om hun draf hoogwaardiger te laten valoriseren in voedingsproducten. De meeste brouwers zien zichzelf als leverancier van de verse draf, maar hebben niet direct de mogelijkheid of interesse om de verse draf zelf te verwerken of stabiliseren tot halffabrikaat. Een samenwerking, waarbij een derde partij hun draf verwerkt tot halffabrikaat of tot voedingsproducten, biedt brouwers het potentieel om naambekendheid te vergroten. Naast hun bier kan een complementair product of zelfs een productengamma op de markt gebracht worden. Daarnaast past dit in een circulair businessmodel. Een hoogwaardigere valorisatie kan ook een economische meerwaarde betekenen. Dit TETRA-project zal het netwerk met geïnteresseerde afnemers en verwerkers faciliteren.
Voedingsindustrie
Verschillende voedingsbedrijven geven leveringsgarantie, uniformiteit van draf en gebrek aan kennis over toepassingsmogelijkheden aan als grootste belemmeringen om draf te gebruiken. Om een leveringsgarantie te voorzien zullen brouwerijen en voedingsbedrijven gekoppeld worden naar grootteorde van productie. Zo kan vraag en aanbod op elkaar afgestemd worden. Ook de uniformiteit van het draf halffabrikaat kan hierdoor gegarandeerd worden.
Draf is in de eerste plaats een nutritioneel zeer interessante grondstof (hoog eiwit- en vezelgehalte). Daarnaast is draf ook een duurzame grondstof aangezien het momenteel niet hoogwaardig wordt gevaloriseerd, maar toch in grote hoeveelheden en lokaal beschikbaar is. Door draf als grondstof te gebruiken wordt ingespeeld op de trend naar gezondere en duurzamere voeding, waarbij claims zoals ‘bron van eiwit’ of ‘vezelrijk’ mogelijk zijn. Bovendien heeft iedere draf (zoals ieder bier) zijn eigen specifieke smaak waardoor eenzelfde recept, gemaakt met een ander type draf, toch een ietwat ander eindproduct oplevert. Zo kan je je als voedingsbedrijf differentiëren met een productengamma met een eigen unieke flavour.
Enerzijds kan u als voedingsproducent gebruik maken van VIVES’ expertise in productinnovatie met draf (cf. supra). Drie verschillende modeltrajecten – van draf tot eindproduct – zullen worden uitgewerkt namelijk brood, vleesvervangers en koekjes. Dit kan gaan van korte keteninitiatieven met verse draf (eg. samenwerking brouwer-bakker) tot een grootschalig geïndustrialiseerd traject met gestandaardiseerde halffabrikaten. Na dit tweejarig project kunt u als voedingsbedrijf zelf aan de slag om een eigen nieuw gamma aan producten op basis van een draf te ontwikkelen.
Daarnaast kunnen ook verschillende soorten draf halffabrikaten aangeleverd worden voor interne productontwikkeling. Het productieproces van deze halffabrikaten wordt hierbij gestandaardiseerd en geoptimaliseerd volgens de wenselijke eigenschappen. Dit voedzame en duurzame halffabrikaat zal worden geanalyseerd op nutritioneel en microbieel vlak en op vlak van functionele eigenschappen (oplosbaarheid, waterbindend vermogen…). Na dit TETRA-project zal het potentieel van dit halffabrikaat voor de participerende bedrijven duidelijk zijn.
Producenten van halffabrikaten / transportsector
In dit TETRA-project zullen verschillende droogtechnieken en vermaaltechnieken toegepast worden en met elkaar vergeleken worden (op kwalitatief vlak en economische haalbaarheid). Om de storende vezels te vermijden is een voldoende fijne vermaling van draf vereist alvorens deze in levensmiddelen verwerkt kan worden. Dit project zal, naast het drogen en vermalen van draf tot een drafbloem, ook focussen op de nodige verwerking van de verse draf voor korte keten toepassingen.
Voor deze vermalingsuitdaging zal beroep gedaan worden op de expertise van de onderzoeksgroep van prof. Christophe Courtin aan KU Leuven. Daarnaast beschikt Hogeschool VIVES over een batch- en binnenkort ook over een in-line microgolf om het potentieel van microgolfdrogen te verkennen.
Aangezien de meeste brouwers en voedingsbedrijven niet de mogelijkheden hebben om draf te drogen, zal hier een tussenschakel nodig zijn. Dit TETRA-project biedt de opportuniteit tot samenwerkingen met verschillende brouwers (leveranciers) en voedingsbedrijven (afnemers).
Interesse?
Bent u geïnteresseerd om draf aan te bieden, draf te drogen/vermalen of draf tot voedingsproducten te verwerken, ondersteun dan het onderzoek door deel te nemen aan de begeleidingsgroep van dit twee-jaar-durende TETRA-project. Deze begeleidingsgroep komt 2 à 3 keer per jaar samen om het onderzoek op te volgen en mee te helpen sturen. U kunt zelf ook onderzoeksvragen aanleveren die voor u relevant zijn. Tijdens deze samenkomsten worden de bekomen onderzoeksresultaten toegelicht. Een TETRA-project wordt voor 92,5% gesubsidieerd door VLAIO. Er wordt van de leden van de begeleidingsgroep dus een co-financiering van 7,5% gevraagd.
Deelname aan deze begeleidingsgroep is afhankelijk van de grootte van het bedrijf.
Voor meer informatie kan u terecht bij Michaël Verlinden. Hij is projectmedewerker Expertisecentrum Agro- en biotechnologie van de Onderzoeksgroep Voeding bij VIVES. Je kan hem mailen via michael.verlinden@vives.be . De aanvraag zal worden afgerond op 20 januari 2022. Bij goedkeuring zal het project op 1 oktober 2022 van start gaan.
