Geschatte leestijd: 6 minuten
Introductie project
Draf vormt het belangrijkste bijproduct van de brouwerij-industrie met een jaarlijks volume van zo’n 0,4 miljoen ton in België. Momenteel gaat het grootste deel van de draf naar de veevoeding. Er zijn reeds succesvolle initiatieven gebeurd in het verwerken van draf in humane voeding maar de verwerkte volumes blijven relatief beperkt.
Dit TETRA project, ‘Spent Grain Food’, heeft als doel om een hoogwaardige valorisatie van bierdraf (‘brewers spent grain’) in de voedingssector te faciliteren. Om draf eenvoudig op industriële schaal in voedingsproducten te verwerken is een stabiel drafpoeder (drafbloem) vereist. Dankzij het hoge eiwitgehalte (15-25%), hoge vezelgehalte (35-55%) en zijn mogelijke functionele eigenschappen is drafbloem een grondstof met toepassingsmogelijkheden in verschillende voedingssectoren. Onder meer de bakkerij- , ‘plant-based’/veggie- , deegwarensector zijn potentiële afnemers van gestabiliseerde draf. Daarnaast kan er binnen dit project ook gekeken worden naar het gebruik van verse draf – al dan niet ingevroren – in voedingsproducten.
Hogeschool VIVES heeft de voorbije jaren heel wat expertise opgebouwd, enerzijds in het stabiliseren en het karakteriseren van verschillende draftypes, anderzijds in de productontwikkeling met draf. Zo werden reeds crackers, koekjes, een drafburger, granola, pasta en energierepen ontwikkeld op basis van deze nevenstroom.
Doelgroepen
• brouwers die hun draf willen valoriseren
• voedingsbedrijven die draf als grondstof willen gebruiken in innovatieve producten
• Producenten van halffabrikaten (drogen (hete lucht/microgolf), vermalen) en transportsector
Doelstellingen
Brouwers
In een enquête bij 37 brouwers, gaven alle brouwers aan geïnteresseerd te zijn om hun draf hoogwaardiger te laten valoriseren in voedingsproducten. De meeste brouwers zien zichzelf als leverancier van de verse draf, maar hebben niet direct de mogelijkheid of interesse om de verse draf zelf te stabiliseren. Een samenwerking, waarbij een derde partij hun draf verwerkt tot halffabrikaat of tot voedingsproducten, biedt brouwers het potentieel om hun naambekendheid te vergroten. Naast hun bier kan een complementair product of zelfs een productengamma op de markt gebracht worden. Een hoogwaardigere valorisatie kan ook een economische meerwaarde betekenen. Dit TETRA project zal het leggen van contacten met geïnteresseerde afnemers faciliteren.
Voedingsindustrie
Verschillende voedingsbedrijven geven leveringsgarantie, uniformiteit van draf en gebrek aan kennis over toepassingsmogelijkheden aan als grootste belemmeringen om draf te gebruiken. Om een leveringsgarantie te voorzien zullen brouwerijen en voedingsbedrijven gekoppeld worden naar grootteorde van productie. Zo kan vraag en aanbod op elkaar afgestemd worden. Ook de uniformiteit van de drafbloem kan hierdoor gegarandeerd worden.
Drafbloem is in de eerste plaats een nutritioneel zeer interessante grondstof (hoog eiwit- en vezelgehalte). Daarnaast is draf ook een duurzame grondstof aangezien het momenteel niet hoogwaardig wordt gevaloriseerd, maar toch in grote hoeveelheden en lokaal beschikbaar is. Door draf als grondstof te gebruiken wordt ingespeeld op de trend naar gezondere en duurzamere voeding, waarbij claims zoals ‘bron van eiwit’ of ‘vezelrijk’ mogelijk zijn.
Bovendien heeft iedere draf (zoals ieder bier) zijn eigen specifieke smaak waardoor eenzelfde recept, gemaakt met een ander type draf, toch een ietwat ander eindproduct oplevert. Zo kan je je als voedingsbedrijf differentiëren met een productengamma met een eigen unieke flavour.
Enerzijds kan u als voedingsproducent gebruik maken van VIVES’ expertise in productinnovatie met draf (cf. supra). Drie verschillende modeltrajecten – van draf tot eindproduct – zullen worden uitgewerkt waarin verschillende sectoren aan bod zullen komen (e.g. bakkerij, vegetarisch, sportvoeding…). Dit kan gaan van korte keteninitiatieven met verse draf (eg. samenwerking brouwer- bakker) tot een grootschalig geïndustrialiseerd traject met gestandaardiseerde halffabrikaten. Na dit tweejarig project kunt u als voedingsbedrijf zelf aan de slag om een eigen nieuw gamma aan producten op basis van een draf te ontwikkelen.
Daarnaast kunnen ook verschillende soorten drafbloem aangeleverd worden voor interne productontwikkeling. Het productieproces van de drafbloem wordt hierbij gestandaardiseerd en geoptimaliseerd volgens de wenselijke eigenschappen. Dit voedzame en duurzame halffabrikaat zal worden geanalyseerd op nutritioneel en microbieel vlak en op vlak van functionele eigenschappen (oplosbaarheid, waterbindend vermogen…). Van de verschillende types drafbloem wordt een lange shelf-life verwacht, welke ook zal worden bepaald. Na dit TETRA project zal het potentieel van dit halffabrikaat voor de participerende bedrijven duidelijk zijn.
Producenten van halffabrikaten / transportsector
Om een stabiel draf halffabrikaat te bekomen waarmee de voedingsbedrijven aan de slag kunnen, dient de natte draf gedroogd, vermalen en gezeefd te worden. Food grade transport is nodig van brouwer naar de halffabrikaatproducenten.
In dit TETRA project zullen 2 droogtechnieken (hete lucht drogen en microgolf drogen) onderzocht en met elkaar vergeleken worden (op kwalitatief vlak en economische haalbaarheid). Microgolfdrogen is een uitdagendere en innovatievere droogtechniek met als belangrijkste voordeel de veel kortere droogtijd ten opzichte van het klassieke hete lucht drogen. Daarnaast kan het verschil in droogtechniek een invloed hebben op de functionele eigenschappen van het halffabricaat.
Hogeschool VIVES beschikt over een batch microgolf en vanaf september 2021 ook over een in-line microgolf om het potentieel van microgolfdrogen uit te testen. Aangezien de meeste brouwers en voedingsbedrijven niet de mogelijkheden hebben om draf te drogen, zal een tussenschakel nodig zijn om de draf te drogen en te vermalen om zo de drafbloem aan voedingsbedrijven te kunnen aanbieden. Dit TETRA project zal bedrijven die over een hete lucht droger of microgolf droger beschikken of deze wensen aan te kopen informatie geven over de invloed op de kwaliteit van het halffabricaat en de economische haalbaarheid van beide droogprocessen. Daarnaast biedt dit TETRA project de opportuniteit tot samenwerkingen met verschillende brouwers (leveranciers) en voedingsbedrijven (afnemers).
Interesse?
Bent u geïnteresseerd om draf aan te bieden, draf te drogen of draf tot voedingsproducten te verwerken, ondersteun dan het onderzoek door deel te nemen aan de begeleidingsgroep van dit 2 jaar durende TETRA project. Deze begeleidingsgroep komt 2 à 3 keer per jaar samen om het onderzoek op te volgen en mee te helpen sturen. U kunt zelf ook onderzoeksvragen aanleveren die voor u relevant zijn. Tijdens deze samenkomsten worden de bekomen onderzoeksresultaten toegelicht. Een TETRA project wordt voor 92,5% gesubsidieerd door VLAIO. Er wordt van de leden van de begeleidingsgroep dus een co-financiering van 7,5% gevraagd.
Deelname aan deze begeleidingsgroep is afhankelijk van de grootte van het bedrijf en bedraagt:
- 250 €/ jaar – kleine zelfstandigen (bakkers, kleine brouwers,…) + starters
- 1000 €/jaar – KO’s
- 1500 €/jaar – MO’s (> 50 werknemers of jaaromzet > 10 miljoen €)
- 2500 €/jaar – GO’s (> 250 werknemers)
Hoe inschrijven?
Inschrijven voor de begeleidingssgroep kan door de intentieverklaring (LINK NAAR DOCUMENT) in te vullen. Hiermee geeft u aan dat uw bedrijf interesse heeft in het project en dat u de intentie heeft om, bij toekenning van het project, lid te worden van de begeleidingsgroep. Gelieve ten laatste op 1 februari uw bereidheid tot deelname door te geven. De TETRA-aanvraag zal ingediend worden op 8 februari 2021. Bij goedkeuring zal het project op 1 oktober 2021 van start gaan. Voor meer informatie, input of ideeën kan u Michaël en An bij VIVES contacteren via onderstaande gegevens.
Michaël Verlinden – michael.verlinden@vives.be
An Callens – an.callens@vives.be